بایدها و نبایدها هنگام گیر افتادن در آسانسور+ علل از کار افتادگی آسانسور

یلدا نجف نیا، کابین نیوز – امروزه به دلیل پیشرفت تکنولوژی و ساخت ساختمان­ها و مراکز اداری و تجاری بلند­مرتبه، استفاده از آسانسور امری اجتناب ناپذیر است. با وجود اقدامات انجام شده جهت ایمن­‌سازی آسانسورها، هر از چند گاهی شاهد رخداد­های ناگواری هستیم که منجر به وارد آمدن صدمه به استفاده­‌کنندگان از این وسیله می‌­شود. یکی از رایج‌­ترین ایراداتی که در آسانسور رخ می‌­دهد، از کار افتادن آسانسور و توقف نابهنگام آن و در نتیجه گیر افتادن مسافران در کابین آسانسور است. در این مقاله قصد داریم مهم­‌ترین نکاتی را که باید هنگام گیر افتادن در آسانسور رعایت شود، توضیح دهیم.

گیر افتادن در آسانسور

گیر افتادن در آسانسور می‌تواند بسیار استرس‌زا باشد، بخصوص برای افرادی که از کلاستروفوبیا(ترس از مکان‌های بسته) رنج می‌برند یا کسانی که بدلیل تاخیر، مضطرب و یا عصبانی  می‌شوند. محبوس شدن در آسانسور جزء ناخوشایندترین تجربیات زندگی به شمار می‌آید و از آن چه فکر می‌کنید بیشتر اتفاق می‌افتد. به طور مثال اگر شما به مدت 25 سال هر روز کاری از آسانسور استفاده ‌می‌کنید، شانس گیر افتادن شما در آسانسور چیزی نزدیک به 4 درصد است.

دلایل از کار افتادگی آسانسور

آسانسور به سه دلیل عمده از کار می­‌افتد:

1. قطع برق ساختمان: برق ممکن است برای چند دقیقه یا چند ساعت قطع شود که دلایل متفاوتی مانند قطع برق از سوی شرکت برق، تصادف وسیله نقلیه با تیر برق و خارج شدن ترانسفورماتور از خط، کمبود انرژی، خطای انسانی و بلایای طبیعی دارد.
2. استفاده نادرست مسافر از آسانسور: مواردی از قبیل سوار شدن بیش از حد ظرفیت، باز کردن درب­‌ها با زور، باز نگه داشتن درب آسانسور و … می­‌توانند باعث از کار افتادن آسانسور شوند.
3. نقص مکانیکی و الکتریکی قطعات آسانسور: نقص فنی در قطعات به دلیل فرسودگی و استهلاک، نقص فنی در موتور آسانسور، خارج شدن کابین از ریل، قطع شدن مدار ایمنی آسانسور، نوسان در برق ورودی و خرابی سیستم تابلو فرمان، درگیر شدن ناگهانی ترمز سیستم ترمز آسانسور و … از جمله مواردی هستند که باعث توقف ناگهانی آسانسور می­‌شوند.

اقداماتی که مسافران محبوس در کابین آسانسور باید انجام دهند

متخصصان آسانسور و افرادی که در این صنعت مشغول به کار هستند، به افراد محبوس در آسانسور توصیه­‌هایی کرده‌­اند که در ادامه به تعدادی از آن­‌ها اشاره می‌کنیم.

• خونسردی خود را حفظ کرده و در آسانسور بمانید. آسانسور سقوط آزاد نمی­‌کند و ایمن بوده و شما در امنیت هستید.
• مسافران آسانسور نباید با اهرم انداختن یا به زور، درب­‌های آسانسور باز کنند. باز کردن درب­‌ها توسط هرگونه اهرمی ممکن است مانع از حرکت آسانسور شده و عملیات نجات مسافران با مشکل روبه‎‌‌­رو شود و به تعویق افتد.

• نگران کمبود اکسیژن نباشید چرا که کابین آسانسور در برابر جریان هوا ایزوله نبوده و اکسیژن شما تمام نخواهد شد. هوا از طریق دریچه‌­های تهویه و درز بین درب‌­ها به داخل کابین جریان دارد.
• از سقوط کابین آسانسور نترسید. سیستم ترمز اضطراری آسانسور سیستمی مکانیکی بوده و از کار نخواهد افتاد. همچنین سیم بکسل­‌ها بسیار محکم بوده و احتمال پاره شدن آن­‌ها نزدیک به صفر است.
• اگر ترس از تاریکی دارید، نگران گیر افتادن در کابین آسانسور تاریک نباشید چرا که این اتفاق رخ نمی­‌دهد. سیستم روشنایی اکثر آسانسورها هنگام توقف آسانسور همچنان کار می­‌کند، حتی اگر جریان برق قطع شود. بسیاری از آسانسورها مجهز به سیستم باتری پشتیبان برای تأمین روشنایی اضطراری هستند.
• بهتر است در کابین آسانسور بالا و پایین نپرید و کف کابین بنشینید تا با حرکت احتمالی و ناگهانی آسانسور، تعادلتان به هم نخورد.
• زمانی که منتظر کمک هستید، به سمت عقب آسانسور رفته و از درب فاصله گرفته تا زمانی که کسی درب را باز می­کند، با شما برخورد نکند.
• پس از حفظ آرامش و برطرف شدن نگرانی‌­ها، برای ارتباط با افراد در بیرون آسانسور تلاش کنید.

بیشتر بخوانید:

• حوادث در آسانسور و راه های جلوگیری از آن
• قوانین ساده و مهم ایمنی در آسانسور هنگام ورود و خروج به آسانسور و حوادث

چگونگی برقراری ارتباط با افراد بیرون آسانسور

افرادی که در آسانسور گیر افتاده‌­اند، به چهار روش می‌­توانند با افراد بیرون آسانسور ارتباط برقرار کنند.

• استفاده از زنگ خطر آسانسور: زنگ خطر آسانسور تنها نشان می‌­دهد که آسانسور در جایی از ساختمان گیر کرده است و کسی داخل آن است.

• استفاده از تلفن موقعیت­‌های اضطراری تعبیه شده در کابین: با این روش، فرد محبوس در آسانسور به شخص آموزش دیده و خبره­‌ای وصل می‌­شود. البته این روش در تمامی آسانسورها موجود نبوده و قابل استفاده نیست.
• استفاده از تلفن همراه: در صورت آنتن دادن، تلفن همراه ابزار بسیار مؤثری جهت برقراری ارتباط خواهد بود.
• فریاد زدن و کوبیدن به درب آسانسور: اگر روش­‌های ذکر شده در برقراری ارتباط بی­‌فایده بود، با فریاد زدن و کوبیدن به درب آسانسور، ممکن است مسئول ساختمان یا افراد دیگری که در نزدیکی آسانسور هستند، مطلع شده و به کمک شما بیایند.

زمانی که ارتباط شفاهی با بیرون کابین برقرار شد، فردی که در آسانسور گیر افتاده است باید نام ساختمان، شماره آسانسور(معمولاً روی صفحه فرمان بالای کلیدها یا در کنار تلفن داخل کابین نوشته شده است)، شماره طبقه‌­ای که آسانسور در آن گیر کرده است(اگر مشخص بود)، شرح خلاصه‌­ای از مشکل، تعداد و شرایط کسانی که در آسانسور مانده‌­اند(شامل نیازهای پزشکی یا شرایط اضطراری) و هرگونه اطلاعات مفید دیگر را به اطلاع مسئول امر برساند.

اقداماتی که افراد بیرون از آسانسور باید انجام دهند

زمانی که فردی در بیرون از آسانسور متوجه گیر افتادن فرد یا افرادی در آسانسور می­‌شود، ابتدا باید خونسردی خود را حفظ کرده و از وضعیت افراد داخل آسانسور مطلع شود. نخستین اقدام برای نجات افراد محبوس، مراجعه به موتورخانه یا تابلوی کنترل آسانسور و قطع کلید برق اصلی آسانسور است تا از حرکت‌­های ناخواسته احتمالی آسانسور در حین نجات جلوگیری شود. سپس اگر کابین هم‌­تراز با طبقه متوقف شده باشد، می­‌تواند با کلید اضطراری که معمولاً نزد مدیر ساختمان یا در موتورخانه آسانسور است، درب را باز کند. در غیر این صورت باید با آتش‌­نشانی یا سرویس­کار آسانسور تماس بگیرد. البته اگر سلامتی فردی داخل آسانسور در خطر بود، حتماً با آمبولانس نیز تماس بگیرید.

اگر شرایط حاد است و نمی­‌توانید تا رسیدن آتش‌­نشانی صبر کنید، به طور مثال ساختمان آتش گرفته و امکان خفگی افراد داخل کابین وجود دارد یا وضعیت سلامت فرد محبوس در آسانسور حاد بوده و هر لحظه امکان فوت فرد هست، باید خودتان دست به کار شده و کابین را با نزدیک­‌ترین طبقه هم‌­تراز کنید. برای این کار ابتدا باید به موتورخانه رفته و کلید اصلی برق را قطع کنید. جهت هم­‌تراز کردن کابین با طبقه، باید قسمت­‌های رنگ خورده سیم بکسل با قسمت­‌های رنگ خورده پایه موتور گیربکس، هم­سطح باشند.

برای این منظور باید با یک دست اهرم ترمز روی موتور گیربکس را فشار دهید و با دست دیگر فلکه دستی روی موتور را در جهتی که راحت­‌تر می­‌چرخد، بچرخانید. اگر سرعت چرخش زیاد شد، با شل کردن اهرم ترمز سرعت آن را کم کنید. تا زمانی که قسمت‌­های رنگ خورده سیم بکسل با قسمت­‌های رنگ خورده پایه موتور گیربکس، هم­سطح شود باید به این کار ادامه داد. زمانی که هم‌­ترازی اتفاق افتاد، اهرم ترمز را رها کرده تا کابین متوقف شود. موقعیت کابین را از سوراخ چاه پیدا کرده و به طبقه موردنظر رفته و با کلید اضطراری درب کابین را باز کرده و افراد را نجات دهید.

در آسانسورهای مدرن‌­تر که دارای موتورهای بدون گیربکس هستند، باید از روشی که در دستورالعمل نجات اضطراری آن که در موتورخانه یا تابلوی کنترل نصب شده است، پیروی کنید. همچنین در آسانسورهای هیدرولیکی نیز برای رساندن کابین به تراز طبقه، از دستورالعمل نجات آن تبعیت کنید و با چرخاندن شیر دستی، روغن جک را تخلیه نمایید.

فراموش نکنید که فقط در شرایط اضطراری خودتان اقدام به نجات افراد محبوس در آسانسور کنید. در غیر این صورت حتماً کار نجات را به مأموران آتش‌­نشانی یا سرویس­کاران آسانسور بسپارید.

جمع بندی 

همان­طور که در این مقاله گفته شد، استفاده نکردن از آسانسور امری غیرممکن است؛ اما همان قدر که باعث راحتی بشر است، خطراتی را نیز به همراه دارد که یکی از آن­‌ها گیر کردن آسانسور و محبوس شدن افراد در آن است. در این حالت اولین توصیه ما به افراد محبوس در آسانسور این است که آرامش خود را حفظ کرده و از طریق روش­های گفته شده، با افراد بیرون آسانسور ارتباط برقرار کنند؛ اما به صوزت کلی هنگامی که نقص فنی در آسانسور مشاهده می­‌کنید، از آسانسور استفاده نکرده و سریعاً به مسئول مربوطه اطلاع دهید. همچنین برای جلوگیری از بروز چنین حوادثی آسانسور باید توسط سرویس­کاران به صورت دوره‌­ای بازدید شده و هرگونه خرابی و مشکل را برطرف کنند.