تنظیم موتورهای بدون گیربکس: Roll Back و مدیریت توقف کابین

یونس نجف نیا، کابین نیوز – تنظیمات صحیح در سیستم آسانسور، می‌­تواند سبب کاهش صدا و لرزش و افزایش کیفیت حرکت شود. معمولاً این مشکلات از سیستم محرکه(موتور) نشأت می­‌گیرد. اگرچه معمولاً چنین است؛ اما برای دستیابی به حداکثر کیفیت حرکت آسانسور، باید عوامل دیگری مانند کیفیت تجهیزات کنترلی را نیز در نظر داشت. این مطلب با هدف کمک به راه­‌اندازی صحیح و باکیفیت موتورهای بدون گیربکس بوسیله درایوها، به دو موضوع مرتبط با آن یعنی Roll Back و توقف کابین که از رایج‌­ترین مشکلات گزارش شده توسط اپراتورهای آسانسور است، می­‌پردازد. برای آشنایی بیشتر با نکات مربوط به تنظیم موتورهای بدون گیربکس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

Roll Back

Roll Back یکی از موذی‌­ترین تنظیمات در سیستم‌­های گیرلس است. در آسانسورهای با موتور داری گیربکس، به دلیل وجود گیربکس کاهنده سرعت بین موتور و فلکه کششی، این اختلال بسیار ناچیز و قابل چشم پوشی است.

در موتورهای گیرلس هنگامی که ترمز موتور باز می‌­شود، موتور باید ثابت و بی‌­حرکت بماند. در این لحظه، فشار زیادی به درایو وارد می­‌شود، زیرا باید گشتاور را در چند میلی ثانیه از 0 تا 100 درصد تنظیم نماید.

در این شرایط، رعایت ترتیب راه‌­اندازی و تنظیم موتورهای بدون گیربکس به صورت صحیح نشان داده شده در شکل 1 ضروری است.

« بسته شدن (وصل) کنتاکتور ← تزریق جریان ← باز شدن ترمز ← حرکت »

خطاهای معمول در این مرحله چیست؟

• اگر ترمز قبل از تزریق جریان به موتور و راه‌­اندازی آن باز شود، یک حرکت ناگهانی و پرسرعت رخ می‌­دهد.
• اگر موتور قبل از باز شدن کامل فک­‌های ترمز راه‌­اندازی شود، مجدداً حرکت آسانسور با تکان شدید همراه خواهد بود.

چگونه باید راه‌­اندازی را مدیریت نمود تا به حرکتی آرام­‌تر و نرم‌­تر رسید؟

لازم است تا فاصله زمانی بین هر مرحله، به منظور تشخیص واضح آن‌ها، تنظیم شود.

بیشتر بخوانید:

• آسانسور کارگاهی؛ دستگاهی مطمئن جهت حمل و نقل مصالح و کارگران در ساختمان‌های مرتفع
• طرز کار آسانسور شیب دار چگونه است؟

توقف کابین

خطاهایی که در بالا ذکر شد، در هنگام رسیدن کابین به تراز طبقات و توقف آن نیز ممکن است رخ دهد. این امر ناشی از یک توالی نادرست از مراحلی است که رسیدن کابین به کف طبقه را کنترل می‌­کند؛ اما این توالی باید چگونه باشد؟

بیایید با ترتیب صحیح شروع کنیم(شکل 2):

1. قبل از اینکه کابین سیگنال توقف را دریافت کند، سرعت کارکرد سیستم باید به اندازه کافی آهسته باشد.
2. موتور باید به صورت الکتریکی توسط درایو متوقف شود.
3. ترمز موتور بسته شود.
4. درایو جریان را قطع کند.
5. کنتاکتور باید فقط زمانی باز(قطع) شود که جریان موتور I[A]=0باشد.

اگر توقف کابین با سرعتِ به اندازه کافی آهسته انجام نشود، منجر به بروز خطا در هنگام رسیدن به کف طبقه خواهد شد(کف کابین هم­تراز کف طبقه نخواهد بود). البته ماهیت این خطا بسته به میزان بار و جهت حرکت کابین متفاوت است.

با حرکت به نقطه b، موتور باید به صورت الکترونیکی و نه مکانیکی در تراز طبقه متوقف شود. در این مرحله موتور توسط درایو ثابت می­‌ماند و ترمز می‌­­­تواند بسته شود. اگر این فرآیند به درستی تنظیم نشود، با عملکرد ناگهانی ترمز مکانیکی، کابین با تکان و ضربه شدید متوقف خواهد شد و کیفیت حرکت کاهش می­‌یابد و هم ­ترازی کابین با طبقه تأمین نمی­‌شود. بنابراین مهم است مطمئن شوید که ترمز فقط زمانی بسته ­شود که موتور متوقف شده است.

یک ترفند(تصویر 3): در حین کارکرد عادی، می‌­توانیم با قرار دادن یک دیود در مدار بسته شدن ترمز(که “دیود چرخ آزاد” خوانده می­شود)، بسته شدن نرم­تری به دست آوریم. این کار از نویز سریع “”TOC جلوگیری می­‌کند.

البته در صورت لزوم، در مواقع توقف اضطراری، می­‌توان مدار را(کنتاکتور شماره 2) با پل کردن دیود باز کرد تا از تأخیر جلوگیری شود.

با توجه به نقطه d، اگر درایو جریان را خیلی زود(قبل از بسته شدن ترمز) قطع کند، مسافرین متوجه تکان­‌های کابین خواهند شد. دلیل دیگر با تأثیر مشابه مربوط به زمانی است که جریان موتور به طور آنی و نه با یک توالی از پیش تعیین شده قطع شود و در نتیجه همچنان تکان­‌ها و صداها رخ خواهد داد.

در نهایت، کنتاکتور فقط زمانی باید باز(قطع) شود که جریان برابر با 0 باشد. زیرا اگر کنتاکتور در حالی که موتور هنوز برق­دار است باز شود، صدایی شبیه صدای ترمز شنیده می­‌شود.  این صدا معمولاً به ترمزها نسبت داده می­‌شود؛ اما در واقع ربطی به آن‌ها ندارد.

منبع:

Gearless tuning: Roll Back and car stop management Lift Journal, September 2022