این مقاله جهت آشنایی شما با انکودر آسانسور که نقشی حیاتی در کنترل سرعت آسانسور دارد و موجب تشخیص موقعیت دقیق کابین و حرکت و توقف نرم و دقیق آن می‌شود تهیه شده است.
انکودر آسانسور، انواع و کاربرد آن در آسانسور/نصب بر روی گاورنر برای کاربردهای ویژه
یلدا نجف نیا، کابین نیوز – انکودر آسانسور یک وسیله الکترومکانیکی و ابزار سنجشی است که حرکت دورانی شفت الکتروموتور را به پالس‌های دیجیتال تبدیل می‌کند و آن را برای استفاده در میکروکنترل‌ها یا سیستم‌های کنترلی مانند درایو تابلو فرمان آسانسور ارسال می‌کند. انکودرها به عنوان یک سنسور برای ارسال سیگنال فیدبک در سیستم‌های کنترلی با مدار بسته(Close Loop) استفاده می‌شوند.
مثلاً انکودر موتور آسانسور، حرکت دورانی شفت موتور را لحظه به لحظه به کدهای دیجیتالی تبدیل و آن را به درایو تابلو فرمان ارسال می‌کند. درایو با استفاده از داده‌های ارسالی از انکودر، مطلوب‌ترین منحنی حرکت را در اختیار موتور قرار می‌دهد تا آسانسور حرکتی نرم و توقفی آرام و دقیق داشته باشد. با ما تا انتهای مقاله همراه باشید تا با انواع انکودر و کاربردهای آن در آسانسور آشنا شوید.
انواع انکودر آسانسور
در آسانسور از دو نوع انکودر افزایشی و مطلق استفاده می‌شود که در ادامه هرکدام به طور کامل توضیح داده شده‌اند.
انکودر افزایشی(Incremental)
برای محاسبه تعداد دور در واحد زمان از انکودر افزایشی استفاده می‌شود. این نوع انکودر صفر مطلق ندارد و با وصل تغذیه آن، موقعیت کنونی صفر فرض شده و در اثر گردش، پالس‌های خروجی را ارائه می‌دهد. این انکودرها در نوع تک کانال و ربعی عرضه می‌شوند. نوع تک کانال(تاکومتر) معمولاً در سیستم‌هایی که در یک جهت می‌چرخند استفاده می‌شود؛ اما انکودرهای ربعی که دارای دو کانال هستند، در سیستم‌های پیشرفته و پیچیده کاربرد دارند. این انکودرها دارای دو کانال A و B هستند که نسبت به هم اختلاف فاز الکتریکی 90 درجه دارند. از طریق این دو کانال می‌توان سرعت دورانی و جهت چرخش موتور را به دست آورد.
انکودر مطلق(Absolute)
در انکودر مطلق، موقعیت مکانی و زاویه شفت در هر لحظه به صورت داده برای کنترلر ارسال می‌شود. یعنی صفر همیشه مشخص است و وضعیت با قطع برق از بین نمی‌رود. هنگامی که انکودر مطلق را روشن می‌کنید، می‌تواند به شما موقعیت دقیق شفت گردان را بگوید. نکته مهم این است که یک انکودر مطلق می‌تواند این کار را بدون نیاز به چرخاندن شفت انجام دهد.
کاربردهای انکودر در آسانسور
انکودرها کاربردهای متعددی در آسانسور دارند و وظایف زیادی را برای اطمینان از عملکرد ایمن و مؤثر آسانسورهای الکتریکی ایفا می‌کنند. از جمله کاربردهای انکودر در آسانسور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
جابه‌جایی موتور آسانسور
در موتورهای گیرلس آسانسور، از انکودر برای کنترل سرعت و موقعیت موتور و همچنین جابه‌جایی موتور استفاده می‌شود. معمولاً از انکودرهای مطلق برای جابه‌جایی استفاده می‌شود؛ اما به طور خاص در آسانسور از انکودر افزایشی استفاده می‌شود. در صورت استفاده از انکودر افزایشی برای جابه‌جایی، باید حتماً کانال U، V و W جداگانه‌ای داشته باشد.
کنترل سرعت آسانسور
یکی از وظایف مهم انکودرها در آسانسور، جلوگیری از افزایش سرعت بیش از حد آسانسور است. جهت کنترل سرعت آسانسور، می‌توان از انکودر افزایشی استفاده نمود. زیرا انکودرهای افزایشی با هزینه کمتری می‌توانند سرعت را تضمین کنند. به منظور کنترل سرعت، انکودر با ارسال فیدبک به کنترلر، سبب می‌شود تا کنترلر تشخیص دهد که چه موقع سرعت از حد مجاز فراتر رفته است. عملکرد ایمن و حرکت نرم آسانسور، وابسته به فیدبکهای انکودر است.
تشخیص موقعیت دقیق کابین
از برخی انکودرهای آسانسور، برای تضمین توقف آسانسور در محل مناسب استفاده می‌شود. وظیفه این انکودرها این است که آسانسور را دقیقاً در محلی که باید توقف کند، متوقف نماید. در واقع انکودر با ارسال سیگنال به کنترلر اعلام می‌کند که چه زمانی آسانسور به طبقه مورد نظر رسیده است و آسانسور را دقیقاً در محلی که کف کابین مقابل کف طبقه قرار دارد، متوقف کرده و کابین کاملاً در تراز طبقه قرار می‌گیرد و خروج از کابین بدون هیچ گونه اختلاف سطحی توسط مسافران صورت می‌پذیرد.
بیشتر بخوانید:
کیفیت کابین آسانسور به چه عواملی بستگی دارد؟
کنترل حرکت درب کابین
در ساختمان‌های مرتفع با تردد مسافر زیاد، کاهش زمان توقف کابین در طبقات جهت خروج و سوار شدن مسافرین، یک هدف بسیار مهم است که در صورت رسیدن به آن، امکان جابه‌جایی مسافران بیشتری فراهم می‌شود. یک عامل تأثیرگذار در رسیدن به این هدف، عملکرد صحیح درب آسانسور است.
باز و بسته شدن سریع و دقیق و بی عیب دربها با کمترین سر و صدا، نیازمند استفاده از سرووموتورها جهت تأمین نیروی محرکه درب است. انکودرها با ارسال سیگنال به سرووموتورهای درب، سرعت و موقعیت درب را کنترل کرده و در ارائه خدمات سریع و بی نقص دربها و در نتیجه کاهش زمان توقف کابین در طبقات بسیار مؤثرند.
نصب بر روی گاورنر برای کاربردهای ویژه
از دیگر کاربردهای انکودرها، نصب بر روی گاورنر آسانسور جهت کنترل سرعت در برخی کاربردهای خاص ایمنی است.
نکات مهم در انتخاب انکودر
- سرعت دوران انکودر متناسب با سرعت موتور باشد
- انطباق و همخوانی انکودر با مشخصات درایو یا کنترلر
- همخوانی ابعادی و امکان نصب مناسب انکودر بر روی موتور
- استفاده از طول مناسب کابل انکودر
- بررسی رطوبت و شرایط دمایی محیط محل نصب انکودر
موارد مهم در نصب انکودر
- تا حد ممکن از افزایش طول کابل انکودر بپرهیزید.
- در صورت استفاده از پایه برای نصب انکودر، حتماً پایه را ثابت و محکم نمایید.
- نصب انکودر بر روی پایه به گونه‌ای باشد که کمترین لرزش به انکودر منتقل شود.
- کابل انکودر را حتماً از مسیر مناسب و ایمن و از کانال عبور دهید.
- در صورت بلند بودن کابل انکودر، از حلقه کردن طول اضافی کابل بپرهیزید.
- از عبور کابل انکودر از مجاورت اجزای متحرک یا جریان برق خودداری کنید.
- کابل انکودر را خم یا تا نکنید و آن را توسط لوله یا کانال محافظت کنید.
- کابل انکودر را از نوع شیلددار انتخاب نمایید و آن را از سمت تابلو به ارت متصل کنید. مگر اینکه اتصال ارت از طرف موتور انجام شده باشد و قابل حذف نباشد. در چنین حالتی اتصال ارت از سمت تابلو را قطع نمایید. اتصال شیلد به ارت توسط بست انجام شود و سطح تماس شیلد با ارت حداقل 3 میلیمتر باشد.
نتیجه گیری
افزایش کارایی و خدمت رسانی ایمن در آسانسورها، از اهداف مهم است. همانطور که توضیح داده شد، استفاده از انکودرها، یکی از نیازهای مهم در جهت راه اندازی یک آسانسور به حساب می‌آید. به همین دلیل بهتر است قبل از اقدام به خرید این محصول، آشنایی و شناخت کاملی نسبت به آن کسب کنید. انکودرها به عنوان سنسورهایی با ارسال سیگنال به کنترلر، سبب افزایش ایمنی آسانسور و کنترل بیشتر بر سرعت و موقعیت آسانسور می‌شوند. همچنین با افزایش کیفیت حرکت آسانسور و نیز تأثیر در عملکرد درب آسانسور، کیفیت حرکت و رضایت مسافران را افزایش می‌دهند.
مطالب مرتبط
مطالب اخیر
