طرح همیار ایمنی با آموزش، تجهیزات و فناوری هوشمند راهکاری مؤثر برای مدیریت بحران و افزایش ایمنی آسانسورها در شرایط اضطراری است.
امید هاشمی – زلزله شهر تهران چه وقت رخ میدهد؟ پاسخ این پرسش سرنوشتساز را کسی به طور دقیق نمیداند، اما با توجه به نظرات کارشناسان معتبر، وقوع آن حتمی است و به خاطر ساختار کالبدی کلانشهری مانند تهران، بروز مشکلات و مصائب مختلف پس از وقوع زلزله، بسیار بزرگ و تکاندهنده خواهد بود. از آن جایی که توجه به بحرانها و مدیریت آنها پیش از وقوع میتواند جان افراد زیادی را نجات دهد، لازم است نسبت به بررسی ابعاد مختلف این رویداد مهم و مرگبار، مطالعات و پژوهشهای کاملی صورت بگیرد. از این رو، طرح همیار ایمنی، راه حلی کاربردی برای مدیریت بحران است.
موضوع مهم و مورد بحث ما در اینجا، وضعیت هزاران آسانسور کوچک و بزرگ در گستره وسیع شهر تهران است؛ شهری با صدها خیابان و بزرگراه و هزاران کوچه و پسکوچه که در دل بسیاری از آنها ساختمانهای مسکونی و اداری و تجاری با آسانسورها و پله برقیشان خودنمایی میکنند.
یکی از چالشهای مهم در شرایط بحرانی مثل زلزله، مدیریت دسترسی و خدماترسانی سریع است، طبیعتاً سرویسکاران آسانسور در زمان انجام کار عادی روزانه، در سطح شهر پراکنده هستند، پس در این شرایط اگر زمین لرزهای رخ بدهد، آنها هرگز نخواهند توانست در آن هرج و مرج و بههم ریختگی زمان بحران، خود را طبق هماهنگی و زمانبندی به محل ساختمانهایی که با آنها قرارداد و تعهد دارند، برسانند. در ادامه این مقاله، درباره طرح همیار ایمنی که نقش بسزایی در پیشگیری از حوادث این چنینی دارد به طور مفصل صحبت میکنیم.
پس چه باید کرد؟
برای کاهش این چالش بزرگ، از هم اکنون میتوان به راهکارهای زیر اندیشید:
سیستمهای پیشبینی و هشدار: بهرهگیری از ابزارهای پیشبینی زلزله و ارسال هشدارهای سریع به سرویسکاران برای آمادهباش بهتر.
تدوین پروتکلهای بحرانی: ایجاد برنامهای مشخص که در آن هر سرویسکار بداند در صورت بروز زلزله چه وظایفی دارد و چگونه باید عمل کند.
آموزش استفادهکنندگان: آموزش کاربران ساختمانها برای مدیریت اولیه آسانسور در مواقع بحران نیز میتواند کمککننده باشد.
آموزش همیار ایمنی برای شرایط اضطراری مثل زلزله، میتواند یک شبکه مؤثر از تکنسینهای مجرب ایجاد کند که در مواقع حساس آماده خدمت هستند، این طرح میتواند جایگاه برجستهای در مدیریت بحران و افزایش امنیت شهروندان داشته باشد. برای عملی کردن این ایده، چند نکته میتواند کمک کند:
ایجاد سیستم ثبت و تأیید کارت همیار ایمنی
یکی از نکات برای عملی کردن ایده طرح همیار ایمنی، ایجاد سیستم ثبت و تائید کارت همیار ایمنی است که در ادامه مراحل آن را بیان میکنیم:
هدف: تضمین صلاحیت افراد برای ارائه خدمات.
جزئیات: میتوان سیستمی طراحی کرد که افراد علاقهمند به همیاری در شرایط اضطراری، پس از گذراندن دورههای آموزشی و آزمونهای تخصصی، کارت همیار ایمنی دریافت کنند. این کارت میتواند به شکل دیجیتالی (مانند QR کد) یا فیزیکی بوده تا قابل اسکن و بررسی در هر لحظهای باشد. همچنین، این سیستم میتواند تاریخچه فعالیت و صلاحیت تکنسین را نیز ثبت کند.
نکته: باید مطمئن شویم فقط افراد دارای صلاحیت و آموزش کافی، اجازه فعالیت در این زمینه و موقعیت را دارند.
آموزشهای عملی و مانورهای دورهای
ارائه آموزشهای عملی و مانورهای دورهای، گامی بسیار مهم در یادگیری طرح همیار ایمنی برای استفاده کنندگان است.
هدف: آمادگی همیاران ایمنی برای شرایط بحرانی.
جزئیات: برگزاری کارگاههای آموزشی شامل شبیهسازی شرایط اضطراری در آسانسورها، مانند گیر کردن افراد یا وقوع زلزله. این مانورها میتوانند شامل نحوه استفاده از ابزارهای نجات، ارتباط با افراد درگیر و ارزیابی ایمنی باشند.
نکته: برگزاری دورههای آموزشی و شبیهسازی بحران برای آمادهسازی بهتر.
یک اپلیکیشن یا سامانه آنلاین
طرح همیار ایمنی یک سامانهٔ آنلاین و اپلیکیشن برای تسهیل ارتباط و مدیریت سریع بحران است که همیاران ایمنی نزدیک به محل را نمایش داده و اعلام حضور فوری آنها را ممکن میسازد. این اپ همچنین هشدارهای فوری، اطلاعات پایه آسانسور و دسترسی امن به سوابق ساختمان را برای مدیریت واکنش و کنترل دسترسی فراهم میکند.
هدف: تسهیل ارتباط و مدیریت سریع بحران.
جزئیات: توسعه یک اپلیکیشن که مکان جغرافیایی همیاران ایمنی نزدیک به ساختمان را نشان دهد و امکان اعلام حضور فوری آنها را فراهم کند. همچنین این سامانه میتواند شامل ویژگیهایی مانند هشدارهای فوری، اطلاعات اولیه آسانسور و دسترسی به سوابق ساختمان باشد.
نکته: برای اعلام حضور همیاران ایمنی در نزدیکی محل و مدیریت دسترسی به اطلاعات ساختمانها.
تجهیزات کمکی در طرح همیار ایمنی شامل کیتهای ویژهای هستند که ابزارهای نجات اضطراری مانند چراغقوه، کلیدهای مخصوص باز کردن در آسانسور و وسایل ارتباطی را در اختیار همیاران ایمنی یا ساختمانها قرار میدهند تا امکان دسترسی سریع و ایمن برای آزادسازی افراد فراهم شود.
هدف: دسترسی سریع و ایمن به ابزارهای نجات.
جزئیات: ارائه کیتهای مخصوص شامل تجهیزات لازم برای آزادسازی افراد از آسانسور مانند چراغ قوه، کلیدهای ویژه باز کردن درها و لوازم ارتباطی. این تجهیزات میتوانند در اختیار همیاران ایمنی قرار گیرند یا در ساختمانها نگهداری شوند.
نکته: مانند ابزارهای نجات اضطراری که در دسترس تکنسینها قرار می گیرند.
• ایجاد قوانین و شیوهنامههای ایمنی
ایجاد قوانین و شیوهنامههای ایمنی در طرح همیار ایمنی با هدف کاهش خطرات و تضمین اجرای درست عملیات نجات، شامل دستورالعملهای دقیق استفاده از تجهیزات و رعایت نکات ایمنی است.
هدف: کاهش خطرات احتمالی در حین عملیات نجات.
جزئیات: تنظیم دستورالعملهای مشخص برای نحوه انجام عملیات نجات از جمله استفاده از تجهیزات، گزارش وضعیت و رعایت نکات ایمنی. همچنین میتوان استانداردهای زمانی برای پاسخگویی سریع را تعیین کرد.
نکته: برای جلوگیری از هرگونه حادثه در حین عملیات نجات.
نتیجهگیری و جمع بندی
در پایان میتوان گفت این رویکرد جامع که بر «بهره گیری از نزدیکترین سرویسکاران آموزش دیده و ماهر آسانسور در زمان بروز زلزله» تمرکز دارد و مزیت اصلی آن، کاهش زمان واکنش و افزایش اثربخشی عملیات امدادرسانی است، بهویژه در شرایطی که سرویسکار مسئول ساختمان یا در فاصلهای دور قرار دارد یا خود در موقعیت بحرانی گیر افتاده است، میتواند سیستم مدیریت بحران در آسانسورها و پیرو آن کلانشهری مانند تهران را به شکل قابل توجهی بهبود بخشد.
اجرای موفق این طرح مستلزم ایجاد یک شبکه هماهنگی و آموزش گسترده برای سرویسکاران و همچنین استفاده از ابزارهای دیجیتال برای مدیریت اطلاعات و ارتباطات است. طرح همیار ایمنی به عنوان یک راهکار مؤثر و نوآورانه در مدیریت بحرانهای ناشی از زلزله، میتواند نقش کلیدی در افزایش ایمنی و سرعت امدادرسانی داشته باشد. این طرح با تمرکز بر استفاده از نزدیکترین سرویسکاران آسانسور، این امکان را فراهم میکند افراد حبسشده در آسانسورها در کوتاهترین زمان ممکن و به شیوهای ایمن آزاد شوند.
اجرای این ایده نیازمند زیرساختهایی همچون کارتهای تأیید صلاحیت، آموزشهای عملی مداوم، ابزارهای ارتباطی مانند اپلیکیشنهای آنلاین و تجهیزات کمکی تخصصی است. افزون بر این، وجود قوانین و دستورالعملهای ایمنی جامع میتواند از وقوع خطرات بیشتر در حین عملیات نجات جلوگیری کند. با تلفیق فناوریهای هوشمند و آموزشهای هدفمند، طرح همیار ایمنی میتواند الگوی منحصربهفردی در مدیریت بحرانهای شهری بهشمار آید و گامی بلند در جهت بهبود شرایط ایمنی در هنگام وقوع زلزله باشد. این مدل نه تنها قابلیت ارتقا و گسترش در سطح ملی را دارد، بلکه میتواند الگویی ارزشمند برای دیگر شهرهای زلزلهخیز جهان باشد.
این طرح نمادی از همکاری، نوآوری و بهرهگیری بهینه از منابع انسانی و فناورانه برای حفظ جان شهروندان خواهد بود.