این مقاله به بررسی اصول طراحی و ۳ نکته کلیدی در اجرای آزمون بالانس کابین و وزنه تعادلی برای بهینه‌سازی عملکرد و ایمنی آسانسور می‌پردازد.
آزمون بالانس کابین و وزنه تعادلی – کششی
حمیدرضا رهی – با توجه به مکانیزم آسانسور، کابین و وزنه تعادل سیستم به گونه‌ای طراحی می‌شود که تا حد امکان موتور کمترین بار غیرمتعادل (برای صرفه‌جویی در انرژی) را جابه‌جا کند. در استاندارد هیچ اشاره‌ای به درصد بالانس نشده است و در طراحی به طور معمول از ۴۰ تا ۵۰ درصد برای تعادل استفاده می‌شود (۵۰ درصد بیش از موارد دیگر مورد استفاده قرار گرفته است) و جرم وزنه تعادل برابر مجموع جرم کابین به اضافه درصد بار نامی اشاره شده فوق است. برای اطمینان از عملکرد صحیح این تنظیمات، انجام آزمون بالانس کابین و وزنه تعادلی در مراحل نهایی نصب یا بازبینی سیستم، ضروری است.
روش انجام آزمون بالانس کابین و وزنه تعادلی در آسانسور
برای انجام آزمون بالانس کابین و وزنه تعادلی، ابتدا باید کابین با درصد بالانس مورد نظر بارگذاری شود. سپس وزنه و کابین روبه‌روی یکدیگر قرار گرفته و برق آسانسور قطع شود. بازرس با آزاد کردن ترمز موتور، کابین را توسط فلکه فلایویل (در صورت وجود) به سمت بالا و پایین به حرکت درمی‌آورد. در این حالت، برای حرکت کابین به سمت بالا و پایین باید نیروی یکسانی لازم باشد.
در صورت نبود فلایویل (برای نمونه در موتورهای گیرلس)، این آزمون بالانس کابین و وزنه تعادلی می‌تواند با اندازه‌گیری جریان الکتریکی توسط مولتی‌متر انجام شود. بدین ترتیب که پس از بارگذاری کابین با درصد بالانس و روبه‌رو قراردادن کابین و وزنه تعادلی-کششی، بازرس کلمپ مولتی‌متر را به دور یکی از سیم‌های ورودی به موتور قرار داده و از نماینده فروشنده آسانسور می‌خواهد که کابین را با حرکت کاهش‌یافته، یک بار به سمت بالا حرکت داده و پس از روبه‌رو کردن، یک بار دیگر به سمت پایین حرکت دهد. اختلاف آمپر خوانده‌شده روی مولتی‌متر که باید کمتر از ۰٫۵ آمپر باشد، ملاک برقراری بالانس خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
اهمیت و روش‌های اجرای آزمون بالانس کابین و وزنه تعادلی در آسانسور
نکته ۱: در صورت نداشتن دستگاه مولتی‌متر، بازرس می‌تواند آزمون بالانس کابین و وزنه تعادلی را پس از روبه‌رو قرار دادن کابین و وزنه تعادلی-کششی، در سه مرحله (میانه چاه، یک طبقه بالاتر و یک طبقه پایین‌تر) یا در بازه ±۳ متر انجام دهد. در هیچ‌یک از این سه حالت، با آزادسازی ترمز موتور نباید هیچ حرکتی مشاهده شود. (FAQ سامانه مدیریت بازرسی آسانسور)
نکته ۲: بدیهی است تأیید نهایی آزمون بالانس کابین و وزنه تعادلی منوط به نتیجه مثبت محاسبات مربوط به توان موتور با درصد بالانس بارگذاری‌شده است.
در صورت برقراری تعادل بین کابین و وزنه تعادلی-کششی و با دانستن تقریبی جرم وزنه‌ها و متعلقات آن، می‌توان وزن تقریبی کابین (P) را با استفاده از فرمول زیر به‌دست آورد:
- P = Z – XQ
- Z: جرم وزنه‌ها و متعلقات وزنه تعادلی-کششی
- X: درصد بالانس
- Q: ظرفیت کابین
نکته ۳: تعیین مساحت کابین و به‌دست آوردن ظرفیت آن از یک‌سو، و انجام آزمون بالانس و محاسبه وزن تقریبی کابین از سوی دیگر، مقدمه‌ای برای صحه‌گذاری ظرفیت ترمز ایمنی و ضربه‌گیرها خواهد بود.
کلام پایانی
آزمون بالانس کابین و وزنه تعادلی یکی از مراحل کلیدی در نصب و ایمنی آسانسورهای کششی است که با هدف کاهش بار غیرمتعادل و بهینه‌سازی عملکرد موتور انجام می‌شود. این آزمون به روش‌های مختلفی از جمله بررسی حرکت کابین با فلکه فلایویل یا اندازه‌گیری جریان موتور توسط مولتی‌متر صورت می‌گیرد. در صورت نبود تجهیزات الکترونیکی، آزمون به‌صورت دستی و در موقعیت‌های مختلف چاه اجرا می‌شود. نتایج این آزمون، علاوه بر ارزیابی تعادل سیستم، مبنای محاسبه وزن کابین و تأیید ظرفیت ترمز و ضربه‌گیرها نیز خواهد بود.
مطالب مرتبط
مطالب اخیر
