آشنایی با ساختار ضربه‌گیرهای آسانسور

مهدی جعفری – ضربه‌گیرهای آسانسور یا همان بافرها، نقش مهمی در تضمین ایمنی سرنشینان و محافظت از اجزای آسانسور در برابر آسیب دارند. در این مقاله، کارکردها و انواع مختلف ضربه‌گیرهای آسانسور را بررسی می‌کنیم.

کاربرد بافر آسانسور

ضربه‌گیرهای آسانسور که با نام فنی بافرهای آسانسور نیز شناخته می‌شوند، وسایل مکانیکی هستند که معمولاً در پایین چاه آسانسور نصب می‌شوند. عملکرد اصلی آن‌ها جذب انرژی جنبشی تولید شده در شرایط اضطراری مانند سرعت بیش از حد یا توقف ناگهانی است.

ضربه‌گیرهای آسانسور با جذب این انرژی، از کابین آسانسور و سرنشینان آن در برابر آسیب احتمالی محافظت می‌کنند. علاوه بر این، این ضربه‌گیرها تأثیر بر اجزای آسانسور را به حداقل می‌رسانند و هزینه‌های نگهداری و تعمیر را کاهش می‌دهند.

انواع ضربه‌گیرهای آسانسور (بافر)

بافرها شامل بافرهای جذب‌کننده انرژی (AT) یا Accumulation Type و بافرهای مستهلک‌کننده انرژی یا (DT) Dissipation Type است که در ادامه به صورت کامل آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

بافرهای هیدرولیک

بافرهای هیدرولیک، یکی از انواع ضربه‌گیرهای آسانسور، از روغن هیدرولیک برای جذب و اتلاف انرژی جنبشی تولیدشده در شرایط اضطراری آسانسور استفاده می‌کنند. این بافرها معمولاً از آرایش پیستون و سیلندر پر از روغن هیدرولیک تشکیل شده‌اند و جذب انرژی قابل اعتماد و کارآمدی را ارائه می‌دهند.

معمولاً در این نوع ضربه‌گیرها فنری دور پیستون قرار دارد تا زمانی که بافر از حالت فشرده خارج می‌شود، پیستون با کمک فنر به حالت عادی خود بازگردد.

بافر پلی اورتان

پلی اورتان گروهی از مواد شیمیایی هستند که در نتیجه واکنش پلی‌یول و ایزوسیانات بدست می‌آیند. تحقیقات انجام شده روی این مواد نشان داد از فوم‌های سخت پلی اورتان به عنوان عایق حرارتی نیز می‌توان استفاده کرد.

پلی‌اورتان را به دو گروه فوم‌های نرم و محکم تقسیم می‌کنند که نوع نرم این ماده در صنعت آسانسور و در ساخت ضربه‌گیر آسانسور بسیار کاربردی است.

ضربه‌گیرهای آسانسور از جمله تجهیزاتی هستند که در آن‌ها از خواص ویژه پلی‌اورتان به‌خوبی بهره‌برداری می‌شود. دقت کنید به صورت متداول از پلی‌اورتان در بافرهای آسانسورهایی با سرعت نامی پایین استفاده می‌شود.

در وسط این نوع ضربه‌گیرها فضایی دایره‌ای‌شکل در نظر گرفته شده است که هنگام فشرده شدن ضربه‌گیر امکان خروج هوا از داخل آن وجود داشته باشد تا فشردگی هوا سبب ترکیدگی بافر نشود، پس در هنگام نصب باید دقت کنید مسیر خروج هوا مسدود نشود.

بافرهای فنری

بافرهای فنری از فنرها برای جذب و اتلاف انرژی جنبشی استفاده می‌کنند. در ساختار بافر فنری آسانسور، فنری مارپیچ با مقطع دایره به‌کار می‌رود که دارای دو نوع متفاوت فنر لول و فنر تخت است. ضربه‌گیرهای آسانسور از نوع فنری، اغلب در آسانسورهای کم ارتفاع یا کم سرعت استفاده می‌شوند که در حال حاضر زیاد مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

بیشتر بخوانید:

• نقش طراحی فراگیر در هوشمندسازی شهرهای چین با همکاری KONE
• سال سخت ۱۴۰۳: چالش‌ها و راهکارهای صنعت آسانسور و پله‌برقی در ایران

محل نصب بافر

بافرها معمولاً در انتهای چاه آسانسور که سکوی کف چاه نام دارد، نصب می‌شوند و در هر یک از مراکز ثقل، کادر وزنه و کابین، یک عدد ضربه‌گیر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ضربه‌گیرهای آسانسور نقش مهمی در افزایش ایمنی سیستم دارند و از آسیب به تجهیزات و افراد جلوگیری می‌کنند.

در ضمن مواردی دیده شده که بافر در زیر کادر وزنه و یا کابین نصب شده‌اند. برای ایجاد جان‌پناه در انتهای چاهک آسانسور باید سکوی محل نصب ضربه‌گیرهای آسانسور حداقل ‌۵۰ سانتی‌متر ارتفاع داشته باشد.

هنگام سقوط کابین، قسمت جان‌پناه می‌تواند از جان تعمیرکاران و نصابان محافظت کند، دانستن این نکته هم ضروری است که ابعاد جان‌پناه داخل چاهک آسانسور ‌۵۰×۶۰×۱۰۰ است.

تست بافر آسانسور

سیستم‌های بافر آسانسور برای اطمینان از عملکرد مناسب و مطابقت با استانداردهای ایمنی تحت آزمایش‌های دقیق قرار می‌گیرند. ضربه‌گیرهای آسانسور باید در این آزمون‌ها توانایی خود را در شرایط سخت نشان دهند. تست‌های بافر منظم برای ارزیابی عملکرد آن‌ها در شرایط اضطراری انجام می‌شود.

این تست‌ها شامل شبیه‌سازی سناریوهای سرعت بیش از حد یا توقف ناگهانی برای اندازه‌گیری توانایی ضربه‌گیرهای آسانسور در جذب و اتلاف مؤثر انرژی است.

نتیجه‌گیری

بافرهای آسانسور اجزای حیاتی هستند که ایمنی مسافران را تضمین و از تجهیزات آسانسور محافظت می‌کنند. ضربه‌گیرهای آسانسور در واقع نوعی بافر تخصصی هستند که نقش مهمی در کاهش شدت ضربه و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی دارند. درک عملکرد و انواع بافرهای آسانسور برای حفظ کارایی و قابلیت اطمینان آسانسور ضروری است.