این مقاله به بررسی سندروم خستگی تصمیم و روش‌های عملی برای کاهش آن و افزایش کیفیت تصمیم‌گیری می‌پردازد.
چگونه بر سندروم خستگی تصمیم غلبه کنیم؟
مهدی یاراحمدی خراسانی – مارک زاکربرگ، مؤسس فیسبوک معمولاً یک تیشرت طوسی رنگ می‌پوشد. او از ثروتمندترین افراد جهان است، با وجوداین، کمد لباسش شامل دو نوع تیشرت مردانه است که معمولاً با آن‌ها دیده می‌شود. این نحوه پوشش زاکربرگ شاید خسته‌کننده باشد اما معتقد است پوشیدن لباس تکراری به او اجازه می‌دهد ذهنش را درگیر مسائل جزیی نکند تا بتواند روی مسائل مهم تمرکز کند. زاکربرگ در پاسخ به پرسش خبرنگاری که چرا هیچ‌وقت شیوه لباس پوشیدنش را تغییر نمی‌دهد، گفت: «من واقعاً می‌خواهم زندگی‌ام را ساده پیش ببرم و تا حد ممکن تصمیم‌های کمتری در زندگی بگیرم به جز مواردی که کمک کردن به جامعه است. خیلی خوش‌شانسم که در این جایگاه قرار دارم، در جایگاهی که هر روز می‌توانم از خواب بیدار شوم و به بیش از یک میلیارد نفر خدمت‌رسانی کنم. فکر می‌کنم اگر انرژی‌ام را روی موارد احمقانه و بیهوده زندگی بگذارم، نمی‌توانم کارم را انجام بدهم». ما در طول روز به صورت مستمر در حال تصمیم‌گیری هستیم و قاعدتاً تصمیمات همانند هر کار دیگری از ما انرژی می‌گیرند. توان ما برای اخذ تصمیمات بهینه محدود است و اگر از این توان مراقبت نکنیم ممکن است دچار پدیده «خستگی تصمیم» یا همان سندروم خستگی تصمیم شویم که به کیفیت و زمان‌بندی مناسب تصمیم‌های ما آسیب می‌رساند. شاید به همین دلیل است که بسیاری از چهره‌های مؤثر دنیا مثل استیو جابز، مارک زاکربرگ و آلبرت انیشتن همیشه میزان تصمیم‌گیری‌های کم‌اهمیت را به حداقل می‌رساندند.
روش‌های چیره شدن بر خستگی تصمیم و افزایش قدرت اراده
«خستگی تصمیم» پدیده‌ای است که در آن هر چه فرد در طول یک روز تصمیمات بیشتری بگیرد، از نظر جسمی، ذهنی و عاطفی تحلیل رفته و ضعیف‌تر می‌شود. فردی که خستگی تصمیم را تجربه می‌کند با کاهش کیفیت عملکرد دست و پنجه نرم می‌کند و انرژی ذهنی او بیشتر تخلیه می‌شود. این همان سندروم خستگی تصمیم است که بسیاری از انسان‌ها در طول روز بدون اینکه بدانند تجربه‌اش می‌کنند. بر این اساس مهم‌ترین «روش‌های چیرگی بر خستگی تصمیم و افزایش قدرت اراده» عبارتند از:
١- برای هر روز از شب قبل برنامه‌ریزی کنید
هر روز با تصمیماتی روبه‌رو هستید که نمی‌توانید در لحظه برنامه‌ای برایشان داشته باشید. این قسمتی از زندگی است که به صورت عادی جریان دارد. اما تصمیم‌هایی که نیرویی برایمان باقی نمی‌گذارد آن‌هایی هستند که بارها و بارها با آن مواجهیم و می‌دانیم قرار است اتفاق بیفتند. صرف انرژی و اراده روی همین تصمیمات تکراری دلیلی است که خیلی از مردم در آخر روز توان خود را از دست می‌دهند.
این تصمیم‌های تکراری یکی از عوامل اصلی شکل‌گیری سندروم خستگی تصمیم هستند. برای بیشتر این تصمیمات می‌توان از قبل برنامه‌ریزی یا آن‌ها را به صورتی خودکارسازی کرد. مثلاً این نوع تصمیم‌ها: برای سرکار چی بپوشم؟ صبحانه چی بخورم؟ لباس‌ها را قبل از کار بشویم یا بعد از کار؟ با ماشین خودم بروم یا مترو؟ و… برای همه این موارد می‌توان شب قبل در چند دقیقه تصمیم‌گیری کرد که سبب می‌شود روز بعد توان خود را روی این تصمیمات هدر ندهید.
٢ – قورباغه را قورت دهید
برایان تریسی کتاب مشهوری دارد به نام: «قورباغه‌ات را قورت بده». کتاب در این پیام خلاصه می‌شود که مهم‌ترین کار خود را همان ابتدا انجام دهید. این مهم‌ترین (و شاید سخت‌ترین) کار برای هر کدام از ما بسته به شرایط می‌تواند متفاوت باشد. برای فردی که کسب‌وکار نوپا دارد تصمیم برای کسب‌وکارش شاید مهم‌ترین اقدام در طول روز باشد.
برای یک دانشجو خواندن مهم‌ترین درس نتیجه‌بخش در آن روز می‌تواند جدی‌ترین کار باشد. انجام کار مهم‌تر یا سخت‌تر همان اول صبح می‌تواند سبب آرامش ذهن و قدرت اراده و تصمیم فرد شود. انجام کارهای سخت در ابتدای روز کمک می‌کند در ادامه با سندروم خستگی تصمیم مواجه نشویم.
پیشنهاد مشاهده:
رازهای شگفت‌انگیز آسانسور میکروپیا در آمستردام: سفری عمودی به دنیای نامرئی حیات
٣- به جای تصمیم گرفتن، تعهد بدهید
قاعدتاً برای چیزهایی که مهم هستند باید تصمیم بگیرید، اما مهم‌تر از تصمیم‌گیری این است که این کارها را وارد برنامه زندگی‌تان کنید. خیلی از ما به خودمان قول‌های جدی داده‌ایم که: «از امروز هر روز برای رشد کسب‌وکارم تلاش می‌کنم، از فردا هر روز ١٠ ساعت درس می‌خوانم، از فردا هر روز دو ساعت ورزش می‌کنم و …» اما متأسفانه خیلی نمی‌توانیم قدرت اراده و انگیزه کافی را هر روز برای انجام کارهایمان داشته باشیم.
این عدم انسجام روزانه باعث تشدید سندروم خستگی تصمیم می‌شود. به جای این باید امیدوار باشیم هر روز بتوانیم تصمیم درست را بگیریم. وقتی کارهایی که برایتان مهم است را با یک برنامه درست و معقولانه وارد زندگی‌تان می‌کنید، احتمال موفقیتتان بسیار بیشتر خواهد شد. مثلاً یکشنبه‌ها را برای کار خاصی بگذارید، پنجشنبه‌‌ها را برای کار کردن روی وب‌سایت‌تان برنامه‌ریزی کنید و … اما این را بدانید اگر بنشینید و امیدوار باشید که فلان روز ان‌شاءالله تصمیمات درست را خواهید گرفت، قطعاً نیروی اراده کم می‌آورد و دچار خستگی ناشی از تصمیم خواهید شد.
٤- تغذیه مناسب داشته باشید
می‌گویند: «قاضی‌ها بعد از هر غذا خوردن تصمیمات درست‌تری می‌گیرند.» پس تغذیه مناسب و غذا خوردن صحیح می‌تواند شارژی باشد برای افزایش قدرت ذهن و اراده شما. گفتیم تصمیم‌های مهمتان را اول روز بگیرید اما همیشه تصمیم‌های مهم به اول صبح ختم نمی‌شود.
اگر خواستید بعد از ظهر یا شب تصمیم‌هایی خوبی بگیرید یادتان نرود خوردن مواد مغذی مناسب از شما تصمیم‌گیرنده بهتری می‌سازد. تغذیه مناسب یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای جلوگیری از بروز سندروم خستگی تصمیم است.
٥- ساده‌سازی کنید
بزرگ‌ترین چالش برای ما این است که همیشه قدرت اراده‌مان را در بالاترین سطح نگه داریم. اما برای این کار باید اول زندگی‌تان را ساده کنید. اگر چیزی اهمیت ندارد از زندگی‌حذفش کنید. حتی اگر زمانی برای انجام کارهای دیگر دارید، کارهای اضافی نکنید که تصمیم‌های زیاد، شما را برای کارهای مهم از پا درآورد. حتی کارهای کوچک و غیرضروری را تا حد ممکن حذف کنید.
یادتان نرود شما نمی‌توانید همزمان در زندگی به چندین رؤیا برسید. روی امور مهم تمرکز کنید. ذهنتان را از فعالیت‌هایی که اهمیت کمتری دارند، خالی کنید. ساده‌سازی یکی از قوی‌ترین ابزارها برای مدیریت سندروم خستگی تصمیم است.
به تعویق انداختن تصمیم‌گیری‌ها، یکی از رایج‌ترین پاسخ‌ها به خستگی تصمیم است. اگر احساس تحریک‌پذیری، فرسودگی یا ضعف می‌کنید، احتمالاً دچار خستگی تصمیم شده‌اید. این همان نشانه‌های مشخص سندروم خستگی تصمیم است.
همه تصمیم‌های ریز و درشت روزانه را بررسی کنید و به حذف موارد غیرضروری بپردازید. با تغییر عادات و تعیین برنامه روزانه مناسب، می‌توانید انرژی خود را برای تصمیم‌های مهم، حفظ کنید.
نتیجه‌گیری
در نهایت، اگر احساس می‌کنید کیفیت تصمیم‌گیری‌تان کاهش یافته، انرژی ذهنی‌تان زود تحلیل می‌رود یا انتخاب‌های ساده برایتان دشوار شده است، احتمالاً با سندروم خستگی تصمیم روبه‌رو هستید. با ساده‌سازی زندگی، ساختاردهی به کارها و کاهش تصمیم‌های غیرضروری می‌توانید توان ذهنی خود را بازیابی کرده و تصمیم‌های مهم را با کیفیت بیشتری بگیرید.
مطالب مرتبط
مطالب اخیر
